The Art of War - A Critique

A voice from the past

The military is a great matter of the state.

It is the grounds of life and death,

The Tao of survival and extinction.

One cannot but examine it.

Thus begins one of the oldest and most revered text of Asian literature, the Sun Tzu, commonly known in the West as the Art of War. On the surface it is a treatize on the stratagems used on the ancient battlefields of the often fractured kingdoms of ancient China, but a deeper examination of the verse-like text reveals something altogether more abstract, a philosophy rooted in the principles of Zen buddism and applicable to most conflicts and situations one can find himself in.

The Sun Tzu began it´s life as an oral tradition, one that had been passed from one sage to another for several hundred years before it was first commited to paper. In fact many, many differing versions of the “book” exist, with subtle diffrences in the organization and wording of some chapters. Also the nature of the ancient Chinese language has made digestion of it´s core message quite difficult for westerners or even modern day Chinese scholars. That makes the Denma Translation Group´s new edition of the text all the more interesting. A group of dedicated linguists, philosophers and practicioners of Asian martial traditions banded together to strip this literary Metusaleah to the bone and present it´s original message to an english-speaking audience. The recent discovery of bamboo strips inscribed with a much older version of the text than previously available during an archeological dig made it possible to reach further back in the text´s history than previously attempted. This translation took more than ten years to complete but the result is more than worth the effort.

Terracotta army excavated in China

Shih and the art of taking whole

The text itself is beutiful, adressing the basic dilemmnas faced by any erson or party faced with a conflict of interest. This book has uses far outside the realm of armed conflict. At it´s heart is the concept of Shih, a chinese term that is difficult to translate but means the nature of reality at any given moment. It includes everything from the concrete to the intanglible and the relationship between just about everything. Grapsing the concept of Shih is the key to victory. Another core concept is “taking whole” a phrase that appears numerous times in the text. It´s meaning is beutifully illustrated in these couplets:

Taking a state whole is superior.

Destroying it is inferior to this.

Taking an army whole is superior.

Destroying it is inferior to this.

Therefore, one hundred victories in one hundred battles is not the most skillful.

Subduing the other´s military without battle is the most skillful.

Sun Tzu - man or myth?

At it´s heart the concept of “taking whole” and the Sun Tzu itself is not violence but true victory, that is the preservation of the state(the state here used in the abstract, meaning any entity from an individual up to gigantic empires) and the accomplishments of it´s goals through the path of least resistance. When read in this light the Sun Tzu becomes remarkably non-violent, emphasizing open warfare as a last resort, not because it is morally wrong but simply because it is usually injurious to all parties and a costly way to reach your goals. The resolution of the conflict at hand is the goal, not the glory on the battlefield.

That, however, does not mean that one should be squeamish or shun conflict. Rather he should always keep his eyes on the end result, unswayed by emotions and morals. His only goal is the preservation of the state. A good general is the general that does not hold preconcieved notions of what “should be” – only what IS at any given point in time.

Set the few against the many

The Sun Tzu has influenced men such as philosopher Alfred Norton Whitehead, T.E Lawrence (of Arabia fame) and North Vietnamese general Vo Nguyen Giap, who orchestrated the defeat of the US military machine at the hands of the Viet Cong. All these, and more have used the Sun Tzu to “make the direct circuitous and the circuitous direct”, and approach seemingly overwhelming odds and unsolvable dilemnas through the application of it´s wisdom.

One of the key concepts of the Sun Tzu, which is reflected in most Asian unarmed martial arts, Jiu-Jitsu in particular is the notion that a large force, be it a huge muscular man or a massive military armada can be a hindrance as much as a boon and a smaller man can exploit his weaknesses with his own strengths through Shih. A general who properly grasps the Shih of his opponent, himself and the enviroment can shape the flow of events in such a way to turn his weaknesses into strengths. According to the Sun Tzu, wars are won or lost in the mind of the generals, and then simply played out upon the battlefield in accordance with the flow of Shih. Failure to acknowledge what is, relying instead on doctrine and procedures leads to sure defeat.

The mountain collapsing

Nowhere is this more apparent in our day than in the stuggle of the United States in it´s “War on Terror”. Not only have George W. Bush and his cronies taken upon themselves the unenviable task of waging war on an intangible concept rather than a physical enemy, but they have chosen to bludgeon that intangiable target with the bluntest, heaviest object they could possibly wield – the world´s largest and most technically advanced army, not to mention the most expensive one to deploy.

Here are a few verses from the Sun Tzu along with this journalists interpretations on their relevance to the current situation in Iraq, Afghanistan and the world in general:

When I am few and the enemy is many

I can use the few to strike the many because those I do battle with are restricted!

The ground on which I do battle with him cannot be known

Then his preparations are many

When his preparations are many, I strike the few!

These verses highlight the difficulty of facing an insurgency network operating on their home ground. The ground “cannot be known”, that is the larger force cannot discern when and where the smaller enemy will strike. Therefore he must be alert everywhere, and cannot rest anywhere. The smaller force, being more mobile and less visible, can strike at the least well defended formation and cause damage. This principle also applies to the measures taken to counter terrorist attacks at home – the United States is forced to maintain alertness everywhere at once, and being as large a system as it is, any deficiencies in defense are clearly visible to outside observers who can then choose where to strike. The constant alertness of the larger force is also a drain on both the populace and the coffers of the economy, which ties in well with the next verse:

In sum –

When raising one hundred thousand soldiers and setting out on a campaign of one thousand li, the expenses of the hundred clans and the contributions of the nation are one thousand gold pieces a day.

Inner and outer are disturbed.

People are exhausted on the roads.

Seven hundred thousand households are unable to manage their affairs.

This verse highlights the Sun Tzu´s distaste for needless musterings of military might due to it´s strain on the economy. An large army may be victorious abroad but still wreak havoc at home through it´s very existance.

War in the balance - Joe Kupert

At last count the direct costs of maintaining US troops in Iraq stood at a whopping 4 billion dollars a month, not counting incidental costs such as reconstruction contracts, veterans benefits to wounded soldiers and the families of KIA´s, not to mention the massive financial strain of maintaining high levels of readiness around the globe. This was also one of Al Quaeda´s original objectives. The economy of the US is in dire straits with no end in sight. “Inner and outer are disturbed” is also a reference to the damage that is done to peaceful international relations and trade during times of war. The current rift between the US and Europe can be viewed in that context.

Terror Alert Twister - Joe Kupert

On guard against them for years to contend for a single day´s victory, yet, by begrudging rank and the reward of a hundred gold pieces, he does not know the nature of the enemy.

He is utterly inhumane.

He is not the general of the people.

He is not the assistant of the ruler.

He is not the ruler of victory.

Here the Sun Tzu speaks of the hubris of a general that refuses to know and understand his enemies true intention by employing spies and dealing with the “lesser evil” in order to achieve knowledge of the enemy, choosing instead to flex his military muscle in a display of superior force. Instead of winning the war in the mind, he chooses to win the war on the battlefield. But not knowing the enemies nature, he dooms himself to certain defeat. His Shih is obvious, plain for all to see due to the size of his force while his enemy remains invisible, emerging only when it is profitable for him to do so.

Time is on the side of the insurgents, and unless there is a major shift in the strategy of the United States, they will face a Vietnam on a globabl scale. In closing, this eeriely prophetic verse probably most accurately describes the behaviour of the US in the post-9/11 era:

A great officer is wrathful and does not submit.

When he encounters the enemy.

He is filled with rancor and does battle on his own.

The general does not know his ability.

This is called “the mountain collapsing.”

-EÁF

Masahiko Kimura - Júdókappi aldarinnar

Masahiko Kimura er almennt talinn einn öflugasti Judomaður sem uppi hefur verið. Hann fæddist tíunda September 1917 í bænum Kumamoto í Japan. Hann byrjaði að æfa Judo þegar hann var tíu ára og strax þegar hann varð 16 ára var hann búinn að ná 4. Dan. Á þessum árum voru beltaprófanir ekki eins formlegar og í dag, og var það aðallega metið út frá keppnisárangri hvenær nemendur fengu hærra belti. Kimura hafði þá unnið sex 4. Dan andstæðinga í röð. 1935, þá átján ára að aldri varð hann yngsti go-dan allra tíma þegar hann vann 8 andstæðinga í röð í Kodokan-klúbbnum, sem enn þann dag í dag er hjarta og sál Judo-iðkunar í heiminum. En níundi andstæðingurinn, Miyajima, reyndist honum ofviða og kastaði honum á Harai-goshi.

Mánuði seinna reyndi Kimura að vinna sig enn hærra upp virðingarstigann og keppti á 5. Dan móti í Kodokan. Þar gekk honum ekki vel, og tapaði báðum glímum sínum gegn 5. Dan köppunum Osawa og Abe.

Um haustið gekk honum betur, sigraði fyrstu tvo andstæðinga sína en laut í lægra haldi fyrir Hideo Yamamoto á ko-uchi-gari. Kimura tók tapinu afar illa, sérstaklega vegna þess að Yamamoto var tuttugu kílóum léttari en hann. Lagðist hann í þunglyndi og íhugaði að segja alfarið skilið við íþróttina, þar sem hann hélt að hann væri búinn að ná eins langt og hann gæti.

Vinir hans Funeyama og Ka-i hughreystu hann og hvöttu til að gefast ekki upp, hann ætti framtíðina fyrir sér. Kimura hóf æfingar að nýju af meiri krafti en áður og gekk svo langt að vinir hans fóru að hafa áhyggjur af honum. Löngun hans til að ná fram hefndum gegn Abe, Osawa og Yamamoto var svo sterk að segja má að hún jaðraði við þráhyggju. Kimura æfði m.a með því að negla hjólreiðaslöngu við tré og notaði hana til að fullkomna o-soto-gari kastið, sem seinna varð hans aðal kast. Aftur og aftur reyndi hann að kasta trénu svo að mjöðmin á honum var öll marin, blá og blóðug. Þessi þjálfunaraðferð gerði hann svo öflugan að einn daginn þurftu tíu Kodokan meðlimir að leita sér aðstoðar vegna svæsins heilahristings eftir æfingar með Kimura. Brátt neyddist hann til þess að lofa upp á æru og trú að kasta mönnum ekki á O-soto-gari því að enginn þorði að æfa með honum lengur.

Eftir sex mánaða þrotlausar æfingar var tími hefndarinnar runninn upp.

Hann leitaði Osawa uppi í Judosal Tokyo-lögreglunnar og kastaði honum á Ippon auðveldlega.
Abe sótti Kimura heim í Kodokan-klúbbnum og þar tókust þeir á í Randori(frjálsri æfingu).
Allt þagnaði í salnum, sem í þá daga taldi 500 dýnur, og öll augu fylgdust með þessum tveim köppum. Á tuttugu mínútum var Abe kastað á seio-nage, o-soto-gari, uchi-gari og fjölmörgum öðrum köstum. Þegar æfingunni var lokið gekk Abe hnugginn á brott og hengdi haus af skömm, þvílíkir voru yfirburðir Kimura. Allir sem fylgdust með viðureign þeirra vissu að ný goðsögn væri um það bil að fæðast. Að lokum mættust þeir Kimura og Yamamoto í sal Mitsubishi-fyrirtækisins í Tokyo og var Yamamoto eins og kettlingur í höndunum á hinum nýja og endurbætta Kimura sem vann hann á ude-garami. Nú var hefndin fullkomnuð og Kimura gat loksins litið glaðan dag að nýju.

Í Október 1935 vann hann sinn fyrsta stóra titil, All-Japan Collegiate Championships. 1937 keppti hann í fyrsta skiptið á All-Japan Championships, sterkasta og mikilvægasta Judomóti Japan í þá daga. Þar mætti hann Masayuki Nakajima í úrslitunum. Sá maður var tvöfaldur Japans meistari, og ætlaði ekki að gefa eftir gegn einhverjum ungum lúsablesa á borð við Kimura.
Voru þeir svo jafnir að verðleikum að fyrsta korterið náði hvorugur þeirra að skora stig. Í annarri lotu skoraði Kimura Waza-ari á Ippon-seoinage, en hélt að hann hefði skorað Ippon og slakaði á í sekúndubrot. Þetta varð honum næstum því að falli því að dómarinn var honum ósammála og Nakajima brást snögglega við með ken-ken Uchi-Mata. Þegar þriðja lota hófst voru þeir jafnir að stigum, hvor um sig hafði skorað eitt waza-ari. Kimura hafði fram fullnaðarsigur í loka lotunni á kuzure-kamishiho-gatame. Kimura hafði unnið fyrsta meistaratitil sinn sem atvinnumaður. En hann var ekki sáttur. Um nóttina bylti hann sér um andvaka í rúmi sínu, og efinn heltók hann. Hann komst að þeirri niðurstöðu að hæglega hefði verið hægt að dæma Nakajima sigur á Ippon eftir ken-ken-Uchi-Mata og hann hefði í raun verið heppinn með að dómarinn tók ekki þá ákvörðun. Þetta eyðilagði alveg fyrir honum sigurinn. Strax daginn eftir byrjaði hann að æfa á ný og strengdi þess heit að hætta ekki fyrr en hann yrði 100% óumdeilanlega besti Judomaður í heimi. Til þess yrði hann að æfa meira en keppinautarnir.

Næstu átta árin æfði hann níu klukkutíma á dag, og gerði t.d að meðaltali 1000 armbeygjur á móti þremur til fjórum klukkutímum og 300 armbeygjum á dag hjá helstu keppinautum hans.
Þessi ástundun borgaði sig svo um munaði, því að Kimura tapaði ekki glímu það sem eftir lifði ferilsins.

Hann vann All-Japan mótið aftur 1938 og í þriðja sinn 1939, og vann þar með hinn sérstaka meistarafána til eignar. Hann er eini Judomaður sögunnar sem hefur afrekað það.

Kimura var alla tíð ólíkindatól og langt frá því að vera hinn dæmigerði íþróttamaður. Hann reykti og var mikill drykkjusvoli þegar sá gállinn var á honum, en þess á milli æfði hann af meira kappi en gengur og gerist meðal Judomanna. Einnig voru margir vinir hans og kunningjar fremur vafasamar persónur, og þá sérstaklega góðvinur hans Mas Oyama, sem var nafntogaður Karate-maður og meðlimur í Yakuza, Japönsku mafíunni. Oyama kenndi honum Karate, og nýtti hann sér þær æfingar sem hluta af Judo-þjálfun sinni þó svo að hann keppti ekki í Karate og hlyti aldrei neina formlega gráðun.

1940 keppti hann á Ten-Ran Shiai, sérstöku móti sem haldið var til heiðurs Hirohito keisara sem fylgdist grannt með. Kimura hakkaði keppinautana í sig og sú staðreynd að hann vann úrslitaglímuna á 42 sekúndum segir mikið um algjöra yfirburði hans á þessum árum. Í sigurlaun fékk Kimura veglegan Tanto-hníf sem hann tók við úr hendi keisarans. Var hann þarmeð orðinn nokkurns konar heiðursborgari, samúræi í þjónustu keisarans.

Þegar seinni heimstyrjöldin skall á gekk Kimura í herinn og þar var hann gerður að yfirþjálfara í návígisbardagatækni. Tók hann að drekka meira en góðu hófi gengdi og mætti stundum ölvaður til kennslu.

Seinni heimsstyrjöldin hjó stór skörð í raðir Japanskra íþróttamanna, og fóru Judomenn ekki varhluta af því. Margir af helstu keppinautum og æfingafélögum Kimura féllu á vígvellinum á meðan hann eyddi stríðinu sæmilega öruggur heima fyrir. Sú sektarkennd sem því fylgdi varð einungis til að auka á drykkjuvandamál hans. Reif hann sig að lokum upp úr því volæði en segja má að stríðsárin hafi verið lægsti punktur lífs Kimura, eins og allra annarra Japana.

1949 keppti Kimura á sínu síðasta All-Japan móti. Þar fór hann alla leið í úrslitin eins og hans var von og vísa og mætti Takahiko Ishikawa, sem veitti honum mun meiri mótspyrnu en nokkur annar mótherji hafði gert svo árum skipti. Eftir þrjár framlengingar hafði hvorugur skorað eitt einasta wazari og voru þeir algerlega hnífjafnir í augum dómaranna. Að lokum skakkaði Mifune, 10. Dan meistari og æðsti sensei Judomanna, leikinn og lýsti því yfir að þeir væru báðir meistarar. Ishikawa átti seinna eftir að eiga afar farsælan Judoferil en það er önnur saga.

Í Júlí 1951 var Kimura sendur til Brasilíu fyrir hönd Kodokan Judo ásamt tveimur öðrum Judo-köppum, þeim Yamaguchi og Kado. Gracie-bræðurnir Carlos, Osvaldo, Gastao, Jorge og Helio höfðu vakið mikla athygli í sínu heimalandi sem annars staðar fyrir þá bardagalist sem þeir höfðu þróað upp úr Jiu-Jitsu tækni sem þeir höfðu lært af Mitsuyo Maeda, brottfluttum Japana.

Þessi "nýja" bardagalist byggðist að miklu leiti upp á gólfglímu og lásum og höfðu Gracie-bræðurnir náð ótrúlegum árangri með henni í hinum harða heimi Vale-Tudo(allt leyfilegt á Portúgölsku) sem var mikið stunduð "íþrótt" í Brazilíu af allra hörðustu slagsmálahundunum.

Höfðu Gracie-bræðurnir góðar tekjur af því að skora ýmsa nafntogaða harðjaxla úr ýmsum bardagalistum auk götubardagamanna á hólm og lögðu peninga að veði. Tækni þeirra var svo öflug að þeir voru ósigraðir eftir fleiri tugi Vale-Tudo viðureigna.

Japanskir Jiu-Jitsu iðkendur móðguðust mjög yfir því að einhverjir skítugir útlendingar væru að saurga nafn þessarar fornu listar með því að slást eins og ótíndir glæpamenn á götum úti. Nokkrir af helstu Jiu-Jitsu köppum Japans voru gerðir út af örkinni til að lækka í þeim rostann, en komu sneyptir heim með skottið á milli fótanna því að Gracie bræðurnir unnu þá alla. Eftir þá fýluför hafði Brazilian Jiu-Jitsu(BJJ) unnið sér inn varanlegan sess í bardagalistaflóru heimsins.

Nú var komið að Judo mönnum að reyna sig gegn þessum hingað til ósigruðu köppum. Reglurnar voru einfaldar. Henging eða uppgjöf vegna lása dugði til sigurs, ekki var nóg að kasta andstæðingnum. Einnig voru högg og spörk ekki leyfð. Þetta var klassísk uppgjafarglíma, engar lotur, engin tímamörk.

Kado var fyrstur til að taka áskorun frá Helio Gracie, sem þá hafði ekki tapað viðureign í 20 ár. Kado kastaði Helio af miklu afli nokkrum sinnum en Helio sýndi mjög gott Ukemi(falltækni) og kenndi sér lítils meins af. Eftir tíu mínútur var Kado orðinn svekktur og ákvað að reyna að ná hengingu. Helio snéri þá taflinu leiftursnöggt við og læsti inn gríðarsterkri hengingu þannig að það steinleið yfir Kado.

Helio komst á forsíður allra dagblaða í Brazilíu og varð þjóðhetja fyrir bragðið. Gekk hann á lagið og skoraði á þá tvo sem eftir voru. Yamaguchi brast kjark, var hræddur við að verða fyrir meiðslum og vék sér undan. Kimura tók áskoruninni og sviðið var sett fyrir hið sanna einvígi aldarinnar. 20.000 Brazilíumenn borguðu sig inn á stærsta fótboltavöll Rio De Janero til að fylgjast með, og bæði forseti og varaforseti Brazilíu ásamt Japanska sendiherranum áttu sæti í fremstu röð.

Kimura sparaði ekki stóru orðin á blaðamannafundinum fyrir einvígið og sagði að ef Helio næði að endast þrjár mínútur með honum þá mætti hann kalla sig sigurvegara. Þessi orð áttu eftir að koma honum í koll.

Þegar stóri dagurinn rann upp báru áhangendur Gracie-bræðranna líkkistu inn á völlinn og stilltu henni upp við hliðina á pallinum þar sem einvígið átti að fara fram. Myndlíkingin var augljós. Kimura hóf einvígið með því að kasta Helio eins fast og hann gat á o-soto-gari en enn og aftur sýndi Helio frábært Ukemi og gerði allt sem hann gat til að draga hinn stærri og sterkari Kimura niður í gólfið þar sem bestu vinningslíkur hans lágu. Kimura var samt enginn aukvisi í gólfglímu og upphófst mikil rimma. Segja má að Kimura hafi neyðst til að tjalda öllu sem til var. Ippon-seoi-nage, o-soto-gari, harai-goshi, kuzure-kamishiho-gatame, kesa-gatame, sankaku-gatame og fleiri tungubrjótar.....Helio stóðst þetta allt og gerði hvað hann gat til að snúa taflinu við. Þegar klukkan skreið yfir þriggja mínútu markið brutust út gríðarleg fagnaðarlæti meðal áhorfenda og þeir hófu að kyrja "loser, loser" og hegndist þar Kimura yfirlýsingagleðin svo um munaði.

Hann beit þó á jaxlinn og glíman hélt áfram. Þegar tólf mínútur voru liðnar náði hann Helio í Ude-Garami olnbogalás og snéri upp á handlegg hans svo um munaði. Litli Brazilíumaðurinn neitaði að gefast upp, svo að Kimura bætti á þrýstinginn með þeim afleiðingum að Helio olnbogabrotnaði.

Kimura vs Helio Gracie

Kimura slakaði á klónni þegar hann fann beinið brotna, viss um að glímunni væri sjálfhætt. Ekki var Helio á þeim buxunum heldur reyndi af veikum mætti að knýja fram sigur þótt slasaður væri. Bræður hans höfðu samt fengið nóg, og hentu hvítu handklæði inn á mottuna sem merki um uppgjöf. Kimura varð svo snortinn af baráttuvilja Helio að hann veitti honum 1. Dan svartabelti í Judo í heiðursskyni. Urðu þeir miklir perluvinir og héldu sambandi allar götur síðan. Yfirmenn Kodokan voru engan veginn sáttir við ákvörðun Kimura að gefa Helio belti sem þeim fannst hann ekki verðskulda, en Kimura stóð við ákvörðun sína.

Mörgum árum seinna viðurkenndi Helio, sem enn er á lífi, að allt frá því að Kimura kastaði honum fyrst hafi hann vitað að hann myndi tapa. "Ég var eins og barn í höndum hans", sagði hann. "Þetta var einungis spurning um hvað ég myndi endast lengi".

Þetta var annar af tveimur ósigrum Helio Gracie á ævinni.

Sigurför Kimura til Brazilíu gulltryggði honum sess þjóðhetju í Japan. Á árunum eftir stríð var mikil fátækt í Japan, og ekki fór Kimura varhluta af því. Hann tók þátt í ævintýri sem hét "Professional Judo", tilraun til að markaðssetja Judo í sjónvarpi á svipaðan hátt og fjölbragðaglímu, en sú tilraun endaði með ósköpum vegna slælegs fjármálavits stjórnendanna.

Ekki bætti úr skák að kona hans veiktist af berklum, og höfðu þau ekki efni á hinum dýru lyfjum sem hún þurfti. Kimura fór þá til Hawaii og tók þar þátt í "Pro Wrestling", eða fjölbragðaglímu, og vann sér inn nægilegt fjármagn til að lækna konu sína. Þeir sem skipulögðu sviðsettar fjölbragðaglímur í Japan sáu strax möguleikana á gríðarlegum tekjum ef að hægt væri að fá heimsþekktan Judomann eins og Kimura til að kljást við frægan glímumann. Fyrir valinu varð Rikidozan, fyrrverandi Sumo-kappi sem eins og Kimura hafði lært Karate hjá Mas Oyama, og var geysivinsæll glímumaður í Japan.

Kimura sló til og ákveðið var að fyrsta viðureign þeirra myndi enda með jafntefli og svo myndu þeir vinna eina viðureign hvor. Allt var þetta skipulagt fyrirfram eins og gengur og gerist í fjölbragðaglímu, en það sem Kimura vissi ekki var að Rikidozan og umboðsmaður hans voru að leiða hann í gildru.

Hafa skal í huga að á þessum tíma voru enn nokkrir glímumenn sem börðust í alvöru, þó svo að fyrirfram ákveðnar viðureignir væru algengari, og almenningur vissi ekki af þessu. Leyndarmál fjölbragðaglímunnar var ennþá leyndarmál.

Mörgum sögum fer af því nákvæmlega hvað olli þeirri atburðarás sem á eftir fór. Það fer að miklu leyti eftir því hvort þú spyrð Judo-mann eða japanskan fjölbragðaglímu-aðdáanda hvaða útgáfu þú heyrir. Vinsælasta kenningin er þó að Rikidozan ætlaði að gulltryggja vinsældir sínar með því að bera fullnaðarsigur af Kimura. Sannleikurinn mun sennilega aldrei koma í ljós.

Þetta svokallaða "einvígi aldarinnar" var og er svartur blettur í íþróttasögu Japan, ef hægt er að kalla fjölbragðaglímu íþrótt. Fyrstu 15 mínúturnar gekk allt eins og í sögu, báðir fylgdu þeir handritinu út í ystu æsar. En þá komu svikin í ljós. Rikidozan átti að slá Kimura handajaðarshöggi í brjóstkassann en sló hann bylmingsfast rétt fyrir aftan eyrað þannig að honum sortnaði fyrir augu og féll á kné fram. Rikidozan klykkti svo út með því að sparka í andlitið á honum með þeim afleiðingum að hann rotaðist.

Rikidozan greip svo hljóðnema og lýsti opinberlega yfir sigri fjölbragðaglímunnar, að Judomenn væru þeim óæðri og Kimura væri væskill sem ekki kynni að berjast.

Þegar Kimura rankaði við sér stóð vinur hans Mas Oyama við sjúkrarúmið ásamt fleiri Yakuza-mönnum og nötruðu þeir allir af bræði yfir þessari svívirðu. Bauðst Oyama to þess að koma Rikidozan fyrir kattarnef strax þá um nóttina, en Kimura bað hann um að gera það ekki, hann yrði að hugleiða málið og ráðskast við andaheiminn.

Kimura stundaði Shinto-trú eins og margir Japanir og í þetta skiptið fékk hann sterka tilfinningu, hugljómun sem tengdist kvalafullum dauða. Sagði hann Oyama að láta Rikidozan í friði þar sem að örlög hans myndu verða þau sömu hvort sem er.

Tíu árum seinna var Rikidozan stunginn til bana af drukknum smáglæpamanni á knæpu í Tokyo vegna smávægilegs rifrildis. Var hann stunginn í magann og leið miklar kvalir áður en hann dó.

Síðasti merki bardagi Kimura var árið 1959 þegar hann hann snéri aftur til Brazilíu á kynningarferðalagi. Upprennandi bardagamaður að nafni Aldemar Santana, sem var meistari í Brasilísku Jiu-Jitsu, Capoeira og vestrænu Boxi, hafði nýlega rotað Helio Gracie og þannig orðið eini maðurinn til að vinna Helio á ótvíræðan hátt.

Santana skoraði á Kimura að taka eina uppgjafarglímu við sig. Játti Kimura því, þrátt fyrir að Santana væri 15 árum yngri, 10 cm. hærri og nærri því 20 kg. þyngri.
Kimura vann auðveldlega á Ude-Garami.

Þá skoraði Santana hann aftur á hólm, í þetta skiptið í viðureign undir ekta Vale-Tudo reglum. Þó svo að flestir réðu honum frá því tók Kimura þeirri áskorun einnig, og dró seinni viðureign þeirra að sér 10.000 áhorfendur. Kimura vissi að Santana væri mun betur að sér í höggum og spörkum, þannig að eina von hans lægi í að koma honum í gólfglímu við fyrsta tækifæri. En hann vanmat hversu erfitt væri að kasta nær nöktum manni sem var löðrandi í svita og mistókst kastið. Santana kom honum á bakið og ætlaði að ganga frá honum með því að nota högg og skalla. Eftir þrjá skalla tímasetti Kimura viðbragð sitt vel og sló Santana eins fast og hann gat beint á nefið. Það brotnaði og blóð fossaði út um allt. Eftir þetta má segja að Santana hafi verið meira og minna rænulaus þó að enn hafi hann staðið í lappirnar, en báðir voru þeir ófærir um að knýja fram sigur vegna þreytu. Eftir 40 mínútna viðureign var bardaginn stoppaður og jafntefli lýst yfir.

Kimura settist í helgan stein árið 1960 og kenndi Judo við Tokushoku háskóla, m.a mörgum Ólympíu-og Japans meisturum. Hann var aldrei hækkaður upp fyrir 5. Dan vegna deilna við Kodokan vegna viðureigna hans utan Judoíþróttarinnar og svartabeltisins sem hann gaf Helio Gracie.

Masahiko Kimura dó árið 1992 úr lungnakrabbameini, 75 ára að aldri. Rétt áður en hann veiktist gerði hann enn 300 armbeygjur á dag.

Hann lét eftir sig konu og tvö börn, son og dóttur.

Andy Hug - Bláeygði Samúræinn

In Memoriam 1964-2000

Andy Hug fæddist 7. September 1964 í þorpinu Wohlen í
Sviss. Fyrstu ár ævi sinnar bjó hann á
munaðarleysingjaheimili vegna þess að móðir hans gat ekki
séð um hann af einhverjum ástæðum. Þegar hann var
þriggja ára tók amma hans hann að sér.

Vegna þess að hann var munaðarleysingi varð hann fyrir
aðkasti skólasystkina sinna og var lagður í einelti. Vinur
hans mælti með því að hann legði stund á Karate svo að
hann gæti varið sig gegn hrekkjusvínum. Þegar Andy var 10
ára byrjaði hann að æfa Karate og var fljótt afar góður.
Sem unglingur var hann orðinn svo skæður að
Karatesamband Sviss breytti reglunum um aldurstakmörk
svo að hann gæti keppt með fullorðnum í landsliðinu fyrir
hönd Sviss. Andy vann mótið auðveldlega.

19 ára gamall fór Andy Hug í fyrsta skipti til Japan til að keppa
á 3ja Opna heimsmeistaramótinu í Kyokushin Karate árið
1983. Hann varð ástfanginn af landi og þjóð, ástarsamband
sem átti eftir að endast til æviloka. Eftir að hafa vakið mikla
athygli þá sló hann endanlega í gegn á 4ða Opna
Heimsmeistaramótinu 1987. Þar sigraði hann heimsfræga
Karatemenn á borð við Masuda og Ademir Da Costa frá
Brasilíu og mætti Japönsku goðsögninni Musashi í
úrslitunum. Almennt er talið að viðureign þeirra hafi verið
besti Kyokushin bardagi allra tíma - tveir meistarar, annar á
hátindi hæfileika sinna og hinn ungur og ótrúlega efnilegur.
Hug var fyrsti Evrópumaðurinn til að komast í úrslitin, og var
viðureignin hnífjöfn allann tímann, en Musashi hafði sigur að
lokum.

Ári síðar varð Hug fyrsti International Super-Cup meistarinn
þegar hann vann Kenji Midori í Sviss

Árið eftir það varð hann Evrópumeistari í þungaviktarflokknum
í annað skiptið.

Árið 1992 flutti hann sig un set frá Kyokushin yfir í Seidokaikan
Karate og byrjaði að taka þátt í K-1 keppninni þar sem hann
átti eftir að verða súperstjarna í Japan.

Styrkur tækni og ekki síst persónuleiki Andy Hug gerði það að
verkum að andstæðingar hans og almenningur í Japan bar
mikla virðingu fyrir honum. Kancho Ishii, eigandi K-1 og
topklassa Karatemaður á sínum tíma orðaði það svona:

"Ástæðan fyrir því að fólk í Japan líkar við Andy er að hann
hefur eiginleika sem að það virðir: Stórt hjarta, örlæti, styrkur
og járnvilji".

Þessir eiginleikar voru taldir almennt af skornum skammti hjá
vestrænum bardagamönnum á þessum tíma. Segja má að
munaðarleysinginn Andy Hug hafi loksins verið tekinn í fóstur;
af Japönsku þjóðinni í heild.

Þó svo að hann hafi verið búsettur í Japan um árabil fór hann
alltaf heim til Sviss einu sinni á ári til að taka þátt í K-1 Fight
Night mótinu í Zurich. Á árunum 1995-2000 tapaði hann ekki
einum einasta bardaga í Sviss, og vann marga af bestu og
frægustu K-1 keppendum allra tíma, menn á borð við Peter
Aerts(2x K-1 heimsmeistari), Mike Bernardo frá Suður-Afríku,
Stefan Leko frá Þýskalandi og Mirko Filipovic(Crocop) frá
Króatíu.

Allir mótherjar hans voru sammála um að Hug væri hinn eini
sanni járnmaður því að hann sótti að þeim alla lotur, allann
tímann og hægði aldrei á sér eða barðist varnarlega.
Úthald hans var með hreinum ólíkindum.

Í byrjun ágúst 2000 fór Hug að finna fyrir hitaköstum og
blóðnösum og fór til læknis í Sviss. Þeir fundu ekkert að
honum svo að hann flaug til Japan til að hefja þjálfun sína fyrir
K-1 Grand Prix 2000 keppnina. Þremur dögum eftir að hann
kom til Japan missti hann meðvitund og var fluttur á
sjúkrahús.

Þar kom í ljós að hann var með æxli í hálsi sem að var
afleiðing af bráða-hvítblæði, sem er afar skæður og oft
banvænn sjúkdómur.

Hann fór strax í lyjameðferð en það var því miður um seinan. Andy Hug dó
24 ágúst 2000. Hann var einungis 35 ára gamall.

Peter Aerts, K-1 fighter og góðvinur Hug var einnig á
sjúkrahúsinu þegar Andy dó, í skoðun vegna bakmeiðsla og
fékk svo mikið áfall að hann var óviðræðuhæfur af sorg í tvo
tíma. Í sjónvarpsviðtali seinna um kvöldið strengdi hann
þess heit að hann myndi vinna Grand Prix keppnina til
heiðurs Andy Hug.

Fleiri keppendur fylgdu í kjölfarið og að lokum var ákveðið að
keppnin í heild sinni myndi verða tileinkuð Andy Hug. Hluti
gróðans af henni fór til Ilyonu, fyrrverandi konu hans og Seya
Hug sonar hans sem var einungis fimm ára þegar faðir hans
lést.

Kista hans var borin af mönnunum sem hann hafði mætt í K-1
hringnum, mönnum á borð við Francisco Filho, Nicolas
Pettas, Nobukai Kakuda, Sasaki og fleirum

12.500 manns fylgdu Andy Hug til grafar.

Listi yfir titla og afrek:

UKF World Superheavyweight Champion
WMTC World Super Heavyweight Champion
WKA World og European Muay Thai Super og Heavyweight
Champion
Kyokushin Super Cup Champion
K-1 Grand Prix Champion 1996
K-1 Finalist 1997 og 1998
Seidokan Karate World Open Champion
2x Kyokushin European Cup Champion
4th World Open Kyokushin Tournament Finalist

Alexander Karelin: Síberíska Tröllið

1.175 mílum austur af Moskvu, mitt í óbyggðum Síberíu stendur iðnaðarborgin Novosibrisk (Íbúafjöldi:1.75 millj.)umkringd gríðarstórum furuskógum. Á veturna fer hitinn stundum niður í -50 gráður á Celsius. Það er þar sem að maður að nafni Alexander Karelin fæddist og býr enn þann dag í dag. Þó svo að fæstir á vesturlöndum kannist við nafnið hans þá var hann nýlega valinn einn af 25 bestu íþróttamönnum 20. aldar, ásamt fólki á borð við Pele, Michael Jordan, Muhammed Ali, Jesse Owens og fleiri. En hver er þessi Karelin?

Alexander Karelin fæddist árið 1968 og var öllum ljóst að hér væri ekkert venjulegt barn á ferð. Hann vó rúmlega 7 kíló (28 merkur!)við fæðingu, og þegar hann hóf skólagöngu gnæfði hann höfuð og herðar yfir jafnaldra sína. Átti honum til að vera strítt fyrir sitt grófa og tröllslega andlitsfall og langa klunnalega útlimi. Sasha, eins og hann hefur alla tíð verið kallaður, var afar þægt og hlædrægt barn, einrænn jafnvel, og sýndi góðan námsárangur, enda af miklu menntafólki kominn. Langafar hans og ömmur voru Rússneskt vísinda- og listafólk sem Lenín sendi í útlegð til Síberíu í kjölfar Byltingarinnar Miklu.
Eina íþróttin sem hann stundaði í barnaskóla var sund, og stóð hann sig með sóma. Einnig var hann mikill skíðagarpur, og hamingjusömustu æskuminningar hans eru frá löngum veiðiferðum á gönguskíðum um skógana kringum Novosibrisk í leit að refum og safölum.

Grísk-Rómversk glíma er ein af upprunalegu Ólympíu íþróttunum og á sér meira en 3.000 ára sögu. Allt frá því að Ólympíuleikarnir voru endurvaktir höfðu Sovétríkin átt afar sterka glímumenn og unnið til fjölmargra verðlauna. Glímuþjálfarar ferðuðust vítt og breitt um hin víðfeðmu héruð landsins í leit að efnilegum íþróttamönnum sem gætu orðið verðugir fulltrúar fósturjarðarinnar á alþjóðavettfangi.

Þegar Karelin var orðinn 13 ára var hann farinn að nálgast 1.90 á hæð og líkamsbygging hans vakti áhuga Victor Kusnetzov, sem þjálfaði glímumenn í Novosibrisk.

Karelin hafði glímt í skóla, en fannst ekki mikið varið í íþróttina og var um það bil að leita á önnur mið, en Kusnetov tók það ekki í mál. Sá hann strax að hér væri kominn drengur sem lofaði góðu sem yfir-þungaviktarmaður(super-heavyweight), og þó að Karelin væri tregur til í fyrstu ákvað hann að gefa Kusnetzov tækifæri. Hefur hann ekki skipt um þjálfara síðan.

Tók drengurinn stórstígum framförum næstu tvö árin, en þegar hann var 15 ára varð hann fyrir því áfalli að fótbrotna á glímumóti. Móðir hans tók meiðslum einkasonarins afar illa, brenndi glímubúninginn hans, hellti sér yfir Kusnetzov og húðskammaði hann fyrir að slasa barnið hennar. Tilkynnti svo Alexander að hann myndi ekki glíma meir á meðan hún fengi einhverju um það ráðið. En hið rúmlega 100 kílóa "barn" var ekki á þeim buxunum.
"Hvernig gat ég gengið á brott frá íþróttinni sem ég hafði gefið allt sem ég gat, þar á meðal fótlegginn?", sagði hann síðar meir.

Hann sat ekki heldur auðum höndum á meðan hann beið eftir að brotið gréri, heldur hélt sér í formi með því að róa á árabát fram og til baka á hinum gríðarstóru stöðuvötnum í nágrenni Novosibrisk, svo klukkutímum skipti þangað til að blæddi úr höndunum á honum. Þegar hann varð þreyttur lét hann sig fljóta og las. Það var á þessum tíma sem að Karelin fékk áhuga á rússneskri menningu og bókmenntum og las allt sem hann komst í. Turgenev, Streiser, Bulgakov, Esenin, Marx, skipti ekki máli, hann hakkaði þetta allt í sig og meira til. Þótt ótrúlegt megi virðast segir hann að lesturinn, og þá sérstaklega ljóð Sergei Esenin hafi veitt honum innblástur til að þróa glímutækni sína enn frekar. Einnig hóf hann að yrkja sín eigin ljóð.

"Glíman er eins og ljóð" sagði hann í viðtali við Sports Illustrated. "Allir nota sömu orðin, en það sem máli skiptir er hvernig þú setur þau saman, hvernig þú býrð til eitthvað nýtt og fallegt úr hversdagslegum orðum. Þannig lít ég á glímuna, hver glímumaður nálgast hana á mismunandi hátt og setur sitt persónulega mark á hana."

Ári seinna var hann aftur orðinn heill heilsu og sannfærði foreldra sína um að leyfa sér að byrja að glíma aftur. Hefur það vafalaust spilað inní að Sovétríkin voru á þessum tíma föst í blóðugum stríðsátökum í Afghanistan, og hinn 16 ára Karelin var óðfluga að nálgast herskyldualdur.
Ein af fáu leiðunum til að forðast herskyldu var einmitt að komast inn í íþróttaprógramm ríkisins.

Næstu tvö árin skaust Karelin upp á stjörnuhiminn rússneskra íþróttamanna, og árið 1986, þá 1.90 cm, tæplega 140 kg af vöðvum(7% líkamsfita) og með næstum því 1.90 metra faðm, tapaði hann einungis einni glímu. Ósigurinn kom á móti þáverandi heimsmeistara, Igor Rostorotsky, 1-0(Mjög lítill munur í Grísk-Rómverskri glímu, úrslit á borð við 10-8 eru ekki óalgeng).

1987 vann hann U-21 heimsmeistaratitilinn og var valinn í landsliðið. En Karelin hafði um annað að hugsa. Hann var staðráðinn í að sigra Rostorotsky og tryggja sér sess sem aðal yfirþungaviktarmaður Rússa fyrir Ólympíuleikana 1988 í Seoul. Það var þá sem að hann fékk hugmynd sem átti eftir að vekja gríðarlega athygli í glímuheiminum og verða hann aðalsmerki í framtíðinni. Hann varð staðráðinn í að nota öfuga skrokklyftu(reverse body-lift).

Öfug skrokklyfta er kast sem er mikið notað í léttari þyngdarflokkum í Grísk-Rómverskri glímu, og felur í sér að þegar fórnarlambið er á fjórum fótum krýpur glímumaðurinn við hlið hans og snýr í öfuga átt, tekur utan um mittið á andstæðingnum og spyrnir sér upp og afturábak. Hið óheppna fórnarlamb hefur þá um tvo kosti að velja og báða slæma. Annarsvegar að streitast á móti og lenda þá að öllum líkindum á andlitinu með augljósum afleiðingum, eða að velta sér með kastinu og enda á bakinu, sem að nokkurnveginn gulltryggir sigur þar sem að sá sem leyfir herðablöðunum að hvíla á gólfinu í meira en þrjár sekúndur er úr leik í Grísk-Rómverskri glímu. Öfug skrokklyfta tryggir þér í minnsta falli 5 stig, í besta falli sjálfkrafa sigur. En þó svo að hún væri mikið notuð af léttari, snarpari glímumönnum var hún afar sjaldséð hjá þeim þyngri, og engum hafði nokkurn tíman dottið í hug að reyna hana í yfirþungavikt. "Það var talin almenn staðreynd að það væri ómögulegt að kasta mönnum á stærð við okkur", sagði bandaríkjamaðurinn Jeff Blatnick, gullverðlaunahafi á ÓL ´84 og eitt af fyrstu fórnarlömbum "Karelin-lyftunnar" eins og hún hefur verið kölluð. Blatnick var 134 kg á þeim tíma. "Karelin kenndi okkur að fljúga".

Svo mánuðum skipti æfði Karelin eins og óður maður, fór í tveggja klukkutíma víðavangshlaup í hnédjúpum snjó, fleygði 30 kg sandpokum úr einum stafla yfir í annann eins hratt og hann gat og svo aftur til baka, kastaði trjábolum og eyddi heilu og hálfu dögunum með Kusnetzov að fínpússa skrokklyftuna sem átti eftir að sigra heiminn.

Á boðsmóti í Kanada varð glímuheimurinn óþyrmilega var við að reglurnar sem allir héldu að giltu um stóru strákana voru ekki lengur í gildi. Hvert tröllið á fætur öðru sveif á mót ósigurs og Karelin bókstaflega jarðaði mótið.

Þegar hann kom heim sigraði hann Rostorotsky oftar en einu sinni og tryggði sér sess í hópi Ólympíufara.

Í Seoul lenti Karelin einungis tvisvar í vandræðum. Í fyrra skiptið þegar hann komst að því að hann kunni ekki á hinar háþróuðu kóresku þvottavélar í Ólympíuþorpinu(sóvéska kvennalandsliðið í blaki reddaði því fyrir hann!) og svo í úrslitaglímunni í keppninni þegar hann var einu stigi undir gegn Gerovsky með einungis 30 sekúndur eftir. Þá náði hann að læsa klónum utan um mitti Gerovsky og þar með voru örlög hans innsigluð. Eins og allir aðrir flaug hann í gegnum loftið og fyrsta Ólympíugull Alexanders Karelin var orðið að staðreynd. Tvö í viðbót áttu eftir að fylgja í kjölfarið, ásamt ótal Heims-, Evrópu-, og Rússlandsmeistaratitlum.

Þessi árangur kappans komu af stað vangaveltum um að líkamsbygging hans væri langt frá því að geta talist náttúruleg, og hlyti að vera afleiðing af steranotkun eða annarri lyfjaneyslu sem á þessum tíma var algeng meðal austur-evrópskra íþróttamanna. En Karelin hefur alla tíð hlegið að því og jafnvel þegar hann var ekki kallaður í hin handahófskenndu lyjapróf bauð hann sig fram sjálfur, því honum hefur alltaf verið það kappsmál að sýna að hann hafi ekkert að fela.

"Glímumenn vita yfirleitt hverjir eru á lyfjum og hverjir ekki löngu áður en þeir falla á prófi" sagði Greg Strobel, framkvæmdarstjóri USA Wrestling. "Það er nokkurnskonar opinbert leyndarmál. Nafn Karelins hefur aldrei komið upp í "búningsherbergjaspjallinu"".

Næstu 12 árin tapaði Karelin ekki einni einustu glímu, hvorki heimafyrir né á alþjóðamótum, og var í svo miklum sérflokki að öll viðmið yfirþungaviktarmanna breyttust.

"Menn litu á það sem sigur", segir Blatnick,"ef að hann kastaði manni ekki. Skítt með hvort maður tapaði, það var skrokklyftan sem við vorum hræddir við. Það er ekkert meira niðurlægjandi fyrir þungaviktarmenn heldur en að vera kastað". Og enginn gat kastað mönnum eins auðveldlega eða á eins niðurlægjandi hátt og Karelin.
Og það var niðurlægingin sem menn gerðu allt til að forðast. Þessi ótti gekk svo langt að menn brutu höfuðreglu Grísk-Rómverskrar glímu: þeir veltu sér á bakið og gáfu Karelin tækifæri til þess að pinna axlirnar í gólfið. Það var eina leiðin til að sleppa við lyftuna.

"Ég trúði ekki mínum eigin augum", sagði Mike Houck, bandaríski landsliðsþjálfarinn. "Heimsklassa glímumenn voru að brjóta einu regluna sem að hefur verið hömruð inn í hausinn á þeim allan þeirra feril, að aldrei, aldrei, aldrei gefa færi á bakinu sér, og þeir voru að gera það af því að þeir voru hræddir. Karelin vann þá löngu áður en glíman byrjaði:hann bókstaflega braut þá niður andlega".

Brátt varð "Sasha" Karelin þekktur um öll Sovétríkin sem eitt af fáum átrúnaðargoðum á erfiðum tímum. Gamla kerfið var að hrynja og óvissan um framtíðina gerði öllum erfitt fyrir. Karelin notaði peningana og virðinguna sem íþróttaferillinn færði honum til að tryggja sér frekari menntun(hann hafði þá þegar útskrifast sem vélvirki áður en hann fór til Seoul)og náði sér í kennararéttindi. Eftir að Sovétríkin liðuðust í sundur 1990 bjuggust margir við því að Karelin myndi flytjast úr landi, jafnvel til Bandaríkjanna, eins og svo margir aðrir íþróttamenn gerðu þegar ferðafrelsi komst á. Karelin fékk atvinnutilboð frá mörgum virtum háskólum í bandaríkjunum að koma og þjálfa, einnig frá NFL liðum, WWF Pro-wrestling deildinni og jafnvel Hollywood um að gerast leikari. En hann hafnaði þeim öllum. Fósturjörðin var honum svo kær að hann gat ekki hugsað sér að yfirgefa hana.

Eitt það fyrsta sem var skorið niður þegar kommúnistastjórnin féll var hið viðamikla ríkisrekna íþróttaprógramm. Karelin sá að glímuhefð Rússa væri í mikilli hættu þannig að hann stofnaði Karelin-sjóðinn, góðgerðarsamtök sem studdu við bakið á glímuhreyfingunni í Síberíu og tóku við fjárframlögum frá stofnunum og fyrirtækjum svo að ungmenni gætu lagt stund á þessa fornu íþrótt. Einnig eyddi hann löngum stundum við Spartak-íþróttaskólann við Svartahaf, þar sem að hann kenndi glímu og æfði sjálfur. Einnig nældi hann sér í svartabelti í Judo og hinni rússnesku fangbragðalist Sambo, þó að frami á þeim vettfangi hafi aldrei verið takmarkið. Grísk-Rómverska glíman hefur alltaf verið hans stærsta ást.
Allt annað var bara dægrastytting, eða í mesta lagi auka-þjálfun fyrir glímuna.

"Ég vil líta á mig sem klassískann mann", sagði Karelin í Sports-Illustrated viðtali. "Eg les klassískar bókmenntir, hlusta á klassíska tónlist og ég elska Grísk-Rómverska glímu af því að hún á sér svo langa og ríka sögu, allt aftur til gullaldar visku og þekkingar Grikkja. Að fá að vera hluti af svo merkri hefð eru forréttindi sem að ég er ekki tilbúinn að vanrækja fyrir frama í öðrum íþróttagreinum".

Karelin tók gullið auðveldlega á ÓL "92 í Barcelona og enn og aftur var hann aðalmaður Rússa í Atlanta "96. Þar mætti hann bandaríkjamanninum Matt Ghaffari í úrslitunum, Ghaffari hafði einsett sér það að sigra Karelin, enda á heimavelli og Karelin veikar fyrir en áður, hafði nýlega verið skorinn upp vegna meiðsla í öxl. Ghaffari var svo heltekinn löngun að sigri manninn sem hafði sigrað hann í tuttugu viðureignum í röð á ýmsum alþjóðlegum mótum að hann hengdi upp risastóra andlitsmynd af Karelin í svefnherberginu sínu, þannig að um leið og hann vaknaði á morgnana væri hann minntur á hvert takmark dagsins væri: æfa,æfa og æfa meira þannig að draumurinn gæti ræst.

Lengi vel voru þessir tveir risar læstir í þrátefli, hvorugur náði að skora eitt einasta stig. Karelin hafði ekki mætt þvílíkri mótspyrnu í áraraðir. Glíman fór í framlengingu. En þegar tvær mínútur voru liðnar af henni skoraði Karelin eitt stig, og það var nóg. Enginn gat skorað gegn honum, og tíminn rann út. Þriðja ÓL gull Karelin var í höfn, og Ghaffari grét á verðlaunapallinum þegar hann tók við silfrinu.

Á árunum eftir fall kommúnistastjórnarinnar rauk spilling og skipulögð glæpastarfsemi upp úr öllu valdi í Rússlandi, og Síbería bar ekki varhluta af því. Karelin hóf þá störf hjá Fjármálaeftirliti Ríkisskattstofunnar, sem að í Rússlandi er stofnun ansi ólík hliðstæðum stofnunum á vesturlöndum. Þar þjálfaði hann vopnaðar víkingasveitir Fjármálalögreglunnar, sem eru nokkurnskonar "Untouchables" sveitir sem eru skipaðar mönnum sem á að vera ómögulegt að múta eða hafa áhrif á. Hafa þeir víðtækar heimildir til að gera rassíur hjá fyrirtækjum og ríkisstofnunum sem talin eru vera tengd skipulagðri glæpastarfsemi. Karelin var gerður af ofursta í fjármálalögreglunni, og var ábyrgur fyrir því að kenna víkingasveitunum návígis-bardagatækni, en einnig var hann andlit Fjármálalögreglunnar útávið, kom fram í auglýsingum og á blaðamannafundum og hvatti almenning til að standa saman og láta ekki mafíuna kúga sig, heldur tilkynna misferli og glæpi hvar sem þeir kynnu að vera. Gat hann sér gott orð, og það er á hreinu að sú virðing sem rússneskur almenningur ber fyrir honum hefur haft sitt að segja um að þónokkur árangur hefur náðst í baráttunni við það samfélagsmein sem glæpir og spilling er.

1998 bauð Karelin sig fram til setu í Dúmunni, neðri deild Rússneska þingsins, og hlaut með eindæmum góða kosningu í Novosibrisk. Sagði hann starfi sínu hjá Fjármálaeftirlitinu lausu og settist á þing. Þar hefur hann átt farsælan feril og unnið ötullega að því að Síbería gleymist ekki í hinu nýja Rússlandi. Hefur hann átt sérlega góð samskipti við Vladimir Putin Rússlandsforseta(til gamans má geta að Putin er einnig svartbeltingur í Judo)og stutt hann dyggilega. Karelin var samt ekki búinn að yfirgefa glímuna, og stefndi á að styrkja arfleið sína enn frekar með því að vinna gull á fjórðu Ólympíuleikunum í röð, árangur sem er hreint sögulegur.

Á síðustu Ólympíuleikum virtist allt ætla að fara á sama veg og áður, Karelin var óstöðvandi - þangað til að hann mætti ungum mormóna strák frá Utah, Rulon Garner í úrslitunum. Í þetta skiptið var úrslitunum frá 1996 snúið við, Garner náði að skora eitt stig gegn Karelin, sem var fyrsta stigið sem Karelin fékk á sig í tíu ár. Garner varðist vel það sem eftir lifði glímunnar og sama hvað Karelin reyndi gat hann ekki skorað gegn Garner. 1-0 fyrir Garner og Karelin varð að sætta sig við silfur. En það skiptir svo sem ekki máli, Karelin er fyrir löngu búinn að tryggja sinn sess í sögu Ólympíuleikanna, og ekki síður í sögu Rússland sem einn af fyrirmyndarborgurum landsins. Hlaut hann nýlega gullstjörnuna og titilinn "Hetja Föðurlandsins", æðsta heiðursmerki sem að óbreyttur borgari getur fengið.

Karelin er enn í dag þingmaður og allsherjar mannvinur í Rússlandi og er einn af þekktustu mönnum landsins.


Heimildir: Sports Illustrated, http://www.karelin.ru.

Handhafi Hnúavaldsins - karlmenn og ofbeldi.

Heilög reiðin

Stundum finnst manni að það sé afar stutt í hellisbúann í manni. Þegar maður klemmir sig er fyrsta viðbragðið að krossbölva, stappa fótum og berja í borð. Þegar erfiðleikar steðja að á vinnustað eða heima fyrir virðist það einhvernveginn vera nauðsynlegt að kreppa hnefa og gnísta tönnum, þrátt fyrir að slíkir tilburðir geri nákvæmlega ekki neitt til þess að leysa vandamálið. Berja. Bíta. Skemma. Eyðileggja. Þetta eru allt tilfinningar sem að blunda í nútíma karlmanninum undir rakspíra-spreyjuðu hvítflibba yfirborðinu. Þegar á reynir viljum við ekki snúa lyklinum í hurðinni því að það er svo miklu auðveldara og svalandi að einfaldlega brjóta hana niður.

Fréttamiðlarnir, og nánasta umhverfi okkar virðast full af frásögnum af slagsmálum, líkamsárásum og heimilis ofbeldi. Sem karlmaður skammast ég mín sáran fyrir kynbræður mína og hegðun þeirra. Siðmenning getur ekki þrifist þar sem að friðsamt fólk er ofurselt handhöfum hnúavaldsins. Þeim ber að refsa og senda skýr skilaboð að ofbeldi verði ekki liðið. En erfitt er að byrgja brunninn eftir að barnið er dottið í hann, og ávallt munu spretta fram nýir menn sem níðast á sakleysingjum.

Kúgunartæki andlegra heftra karlmanna

Sem iðkandi bardagalista til nokkurra ára er undirritaður oft sakaður um að vera slagsmálahundur og hafa gaman af ofbeldi. Þessi afstaða finnst mér vera röng þar sem að flest fólk notast við skilgreiningu á ofbeldi sem að stenst ekki við nánari athugun. Ofbeldi er verk- naður sem að þolandinn vill ekki, og er framinn af einni manneskju við aðra, yfirleitt mun veikbyggðari mann eskju. Ofbeldi er afleiðing skorts á eðlilegri tjáningu mannlegrar árásargirndar.

Í hinni miklu kvenfrelsis bylgju síðustu aldar og styrktrar sjálfsímyndar kvenna hafa karlmenn að vissu leyti orðið útundan og utanveltu í siðmenningunni. Við erum neyddir til að falla að formi sem að að neitar okkur um eðlilega tjáningu á einni af grundvallar tilfinningum (karl)manns skepn- unnar

Að afneita þessum grunn eiginleika býður upp á ýmis vandamál, t.d ofbeldi gegn konum og öðrum minnimáttar, óhóflega sækni í félagsleg eða fjárhagsleg völd yfir öðrum eða sjúklegan ótta við að verða sjálfur fórnarlamb. Innan ramma sanngjarnar keppni getur ekkert ofbeldi átt sér stað því að báðir aðilar eru þar af fúsum og frjálsum vilja. Í gegnum ritúal hólmgöngunar er hinn innri villimaður dreginn út, fær að spóka sig í öruggu umhverfi og hverfur svo aftur inn í hugarfylgsni sitt án þess að saklausir verði fyrir barðinu á honum.

Ofbeldi ?

Í kvikmynd David Fincher Fight Club býr hinn ónefndi sögumaður til aukasjálfið Tyler Durden, frjálsan og óháðan hellisbúa sem að setur sínar eigin reglur. “Saman” stofna þeir bardagaklúbbinn, þar sem ósköp venjulegir menn kynnast sínum sönnu innri mönnum í gegnum blóðug slagsmál sín á milli í skítugri kjallaraholu. Þessi klúbbur starfar þó eftir sínum eigin innri lögmálum, þar sem að allir þáttakendur eru jafn réttháir og öðlast innri frið í gegnum tap og sigra, bræðra- lag og baráttu.

Þó svo að Fight Club sé einungis kvikmynd þá slær hún á ýmsa strengi innra með undirrituðum. Getur verið að hægt sé að byggja upp heilbrigðara samfélag með því að kenna sonum okkar og bræðrum að tjá árásargirni sína á öruggan hátt?

Fyrir nokkrum árum sá ég afar áhugaverðan þátt af hinum vinsæla fréttaskýringaþætti 60 Minutes. Þar var fjallað um vandamál ungra fílstarfa í þjóðgarði í S-Afríku. Þeir voru fluttir ungir á verndað svæði til að forða þeim frá veiðiþjófum. Þar sem erfitt reyndist að fanga fullorðnu tarfana voru þeir skildir eftir og ólust ung tarfarnir upp hjá mæðrum sínum eingöngu. Þegar þeir uxu úr grasi urðu þeir jafnt mönnum sem dýrum stórhættulegir vegna árásargirni. Það aðhald sem að stærri tarfarnir hefði veitt þeim var ekki til staðar. Í stað þess að kljást við sér eldri og reyndari tarfa um virðingu og mökunarrétt níddust þeir á blásaklausum nashyrningum á svæðinu. Getur verið að karlkyns Homo Sapiens eigi við sama vandamál að stríða?

Konur og Jiu-Jitsu

Kyra Gracie vs Erica Montoya - ADCC 2005

Undanfarin ár hef ég mikið velt fyrir mér hlutverki kvenna í bardagalistum og þá sérstaklega í fangbragðalistunum. Það er óumflýjanleg staðreynd að þar eru þær í miklum minnihluta iðkenda og keppenda.

Þegar ég byrjaði fyrst að glíma 2002 í Judo salnum í KA-heimilinu var ein af mínum fyrstu uppljómunum um að hér væri ég búinn að finna mitt sport þegar ung kona (sem ég er því miður búinn að gleyma hvað heitir)með brúna beltið glímdi við mig. Þetta var á annarri eða þriðju æfingunni minni og þegar við tókum gripin hugsaði ég mér gott til glóðarinnar. Hún var sirka einn sjötíu og ekkert og sextíu kíló. Þetta yrði nú lítið mál. Hún pressaði inn í mig og náttúrulega pressaði ég á móti. Ég var farinn að velta fyrir mér hvaða kast ég ætlaði að nota til að leggja hana þegar allt í einu ég tókst á loft, og ég sver það að á tímabili vorum við bæði í lausu lofti áður en ég skall á bakið ca. einu sekúndubroti áður en öxlin á henni(með alla líkamsþyngdina á bak við sig!) keyrðist inn í solar plexus svæðið á mér. Ippon og meira til.

Þetta var í fyrsta og eina skiptið sem ég bókstaflega sá stjörnur þegar ég loksins gat opnað augun aftur.

Seinna komst ég að því að ég hafði orðið fórnarlamb þess sem að japanir kalla kuzushi, listin að koma andstæðing þínum úr jafnvægi. Þegar hún útskýrði fyrir mér kastið sá ég að svona 80% af hreyfiorkunni í kastinu kom frá mér, ekki henni. Með því að ýta á mig gabbaði hún mig til að ýta fastar á móti þannig að þegar hún togaði í staðinn fyrir að ýta flaug ég fram á við og yfir þyngdarpunktinn hennar, algerlega úr jafnvægi.

Í dag veit ég meira um Judo, kuzushi, og mun meira um Jiu-Jitsu í heild sinni og allstaðar sé ég sama hlutinn - vöðvastyrkur og harka má sín lítils þegar réttri tækni og þekking á hvernig grundvallar eðlisfræði virkar á mannslíkamann er beitt á réttan hátt.

Líkamlegur styrkur sker einungis úr um úrslit ef að um gríðarlegan mun er að ræða, eða báðir aðilar eru á sama plani tæknilega séð.

Það tók mig ekki langan tíma að átta mig á að þetta væri náttúrulega æðisleg hugmynd, sérstaklega þar sem að ég er enginn Magnús Ver sjálfur. Annað sem að ég var fljótur að átta mig á var hversu hentugt Jiu-Jitsu er konum.

Debi Purcell

Það er engin leið til þess að horfa fram hjá þeirri staðreynd að konur eru að eðlisfari ekki eins sterkar og karlmenn. 70 kg kona er í langflestum tilfellum veikbyggðari en 70 kg karlmaður. Þetta hafa karlmenn nýtt sér í gegnum aldirnar til að kúga kvenþjóðina og byggja upp feðraveldið sem að við lifðum við í árþúsundir og enn eimir alltof mikið eftir af í dag. Ofbeldi gegn konum er smánarblettur á siðmenntuðu þjóðfélagi, blettur sem að sem betur fer er verið að vinna í að afmá. En í millitíðinni þarf mikill fjöldi kvenna að þola líkamlegt, andlegt og kynferðislegt ofbeldi af hálfu karlmanna. Tölur um tíðni kynferðisofbeldis á Íslandi í dag eru hreint út sagt skelfilegur lestur.

Eðli ofbeldis gegn konum og ofbeldis gegn körlum er nefnilega tveir ólíkir hlutir. Karlmenn berjast innbyrðis, oftast nær undir áhrifum áfengis á götum úti. Eina sem karlmaður þarf að gera til að minnka líkur á að á hann verði ráðist niður í nánast ekki neitt er að forðast skemmtistaði og öldurhús. Konur aftur á móti eru mun líklegri til að verða fórnarlömb hvar sem er, á vinnustöðum, götum úti, og síðast en ekki síst á eigin heimili. Það er afar lítið sem þær geta gert til að forðast þær aðstæður.

Annað sem skilur kynin að er að ofbeldi gagnvart körlum er í fæstum tilvikum kynferðislegs eðlis. Fáar lífsreynslur eru jafn mikið eitur fyrir mannssálina eins og nauðgun, og þá byrði þurfa konur að axla nær eingöngu.

Áður en lengra er haldið skal tekið fram að ég er hjartanlega sammála því sjónarmiði að samfélagið eigi að tryggja konum líkamlegt og kynferðislegt öryggi hvar sem er og hvenær sem er, en tilgangur þessarar greinar er að tala um hvað ER hér og nú, í okkar daglega lífi, ekki hvað ætti að vera. Ég vona svo innilega að fyrr eða síðar muni sá heimur líta dagsins ljós að samskipti kynjanna verði með siðmenntuðum hætti....en mig grunar að hvorki ég nér börn mín muni líta þann heim augum.

Jiu-Jitsu og aðrar fangbragðaíþróttir henta konum sérstaklega vel til sjálfsvarnar því að með beitingu þeirra geta þær gert forskot karlmanna hvað styrk og stærð varðar að engu. Auk þess er Jiu-Jitsu fyrirtaks hreyfing, þjálfar alla vöðvahópa jafnt, eykur þol og brennir fitu.

Eftir að ég kynntist fangbragðaíþróttunum greip mig hálfgert æði(sem deila má um hvort standi enn eða ekki!) og dró ég allar mínar vinkonur og skyldkonur sem nálægt mér voru með mér í tíma. Flestar fóru undan á flæmingi og fannst þetta fremur ósmekklegt, og drógu mjög í efa að þetta væri eitthvað sem að hentaði þeim, jafnvel eftir að hafa séð mig hengja mér mun stærri og sterkari(en óvanari) menn á æfingum. Þetta var svona strákaeitthvað.....margar höfðu áhyggjur af því að þær yrðu of stæltar á þessu, eða þá að þær yrðu alltaf með marbletti og sigg á hnjám og olnbogum, sem að er óumflýjanlegt þegar þú veltist um í gólfinu. Segjum bara að krossferð mín til að vígbúa þær konur sem mér þykir vænt um gegn hugsanlegu ofbeldi hafi ekki áorkað mikli. Satt best að segja nákvæmlega engu.

Konur hafa nefnilega verið, viljandi og óviljandi upp í þeirri skilyrðingu að þær eigi að vera passívar og yfir það hafnar að takast á um hlutina, hvort sem það er á líkamlega sviðinu eða því félagslega. Þær eiga að vera sáttasemjarar, bera klæði á vopnin, tala sig út úr hlutunum og almennt halda sig til hlés.

Þessi samningsgleði kvenna gengur stundum það langt að þær láta leiða sig í ógöngur með því t.d að fallast á að fara eitthvert með mönnum sem þær þekkja lítið eða stendur uggur af til að forðast rifrildi, og átta sig ekki á því fyrr en það er of seint að þær eru ekki lengur í aðstöðu til að geta kallað á hjálp.

Þessi undirgefni kvenna er ekki náttúruleg. Það ber lítið sem ekkert á henni á fyrstu 4-5 aldursárum þeirra, allavega samkvæmt því sem ég hef séð á þeim börnum sem í kringum mig hafa verið í mínu starfi á leikskólum og öðrum uppeldisstofnunum. En þegar fram líða stundir byrja þær að aðskilja sig frá strákunum og taka upp "mýkri" hætti. Hvort sem það er viljandi eða óviljandi þá steypir samfélagið stúlkur í form sem að gerir þær berskjaldaðar fyrir ofbeldi.

Þegar karlkyns nýliðar koma í sína fyrstu Brazilian Jiu-Jitsu tíma er það yfirleitt fyrsta mál á dagskrá hjá kennaranum að róa þá niður. Þeir tuddast áfram með sigurinn einan að markmiði og reyna að breiða yfir reynsluleysi og skort á tæknikunnáttu með því að beita vöðva aflinu. Þeir vilja sanna sig, sigra þá sem að eru búnir að æfa lengur til að sýna hversu miklir "naturals" þeir séu og eru almennt öllum til vansa þar sem að þeir eiga til að gleyma sér og slasa æfingarfélaga sína í hamaganginum. Aldrei man ég eftir að hafa þurft að hvetja karlkyns nýliða til að vera árásargjarnari. Þvert á móti. Með tímanum þá róast þeir, kyngja stoltinu og byrja að taka eftir því hvernig sér reyndari menn hegða sér. Þeir sem ekki róast af sjálfu sér eru teknir í "attitude adjustment" af bestu nemendunum og rústað í glímu eftir glímu þangað til þeir annaðhvort átta sig á því að það er verið að senda þeim skilaboð eða þá að þeir hypja sig, vonsviknir yfir því að vöðvamassinn hafi brugðist þeim.

Þegar kvenkyns nemendur koma inn í sinn fyrsta tíma þá er hugsanagangur þeirra nokkurnvegin þveröfugur. Þær flissa mikið og hlæja að klunnaskap sínum sem að karlmenn myndu aldrei gera því að þeir skammast sín fyrir hann og vilja losna við hann sem fyrst á meðan stelpurnar jafnvel reyna að draga athygli að honum. Þegar þær skilja ekki það sem kennarinn var að sýna þá heyrist strax "ég get þetta ekki!" eða "ég skil þetta ekki!": á meðan drengirnir reyna að fá frekari útskýringar eins hljóðlega og hægt er til að sem fæstir taki eftir.

Þegar kemur tími til að sparra(frjáls glíma) í lok tíma þá eru flestir karlkyns byrjendur óðir og uppvægir til að reyna, og oft er sigurvon í augunum á þeim þegar þeir taka í hendina á eldri nemandanum og hjóla í hann eins og naut í flagi.

Stelpurnar fást yfirleitt alls ekki til að sparra í sínum fyrstu tímum og fara undan á flæmingi, og hika ekki við að segja hluti eins og: "þú myndir örugglega vinna mig" og "ég vil ekki slasa mig í fyrsta tímanum", s.s önnur útgáfa af "ég get ekki". Þeim stendur flestum ógn af því nána líkamlega sambandi sem er partur og pakki af sparring og Jiu-Jitsu yfirhöfuð, sem væri svosem skiljanlegt ef að það væri ekki tilgangurinn með öllum herlegheitunum - að undirbúa þær Kyra Gracie fyrir áras einhvers sem að ætlar að halda þeim niðri bjargarlausum og gera miður skemmtilega hluti við þær. Er ekki vel á sig leggjandi að glíma við kurteist vinveitt fólk sem að eru þarna saman komnir til að hjálpa hvort öðru að læra, ef að það gæti orðið til þess að kona geti seinna meir bjargað sér sjálf gegn árásarmanni?

Og svo þegar þær fást til að sparra þá hrökkva þær í baklás og gefa eftir um leið og eitthvað sem þær reyna gengur ekki upp.

Síðustu málsgreinar líta örugglega út eins og að ég sé pirraður út í stelpurnar en þvert á móti, ef að ég mætti einhverju ráða þá væri Jiu-Jitsu skyldulærdómur fyrir alla kvenþjóðina. Bæði kynin þurfa að ganga í gegnum ákveðna hugarfarsbreytingu til að ná fullum afköstum í listinni, drengirnir þurfa að læra að beisla sína eðlislægu árásargirn og kyngja stoltinu, því að þeir sem að eru tapsárir endast ekki lengi í Jiu-Jitsu. Þeir þurfa að slappa af.

Stúlkurnar þurfa að læra að standa á sínu, gefast ekki upp þó á móti blási og fyrst og fremst að viðurkenna þá staðreynd að þær hafi fullan rétt á að berjast og sigra. Þær þurfa að læra að æsa sig.

Er eignarétturinn gullkálfur nútímans?

Undanfarnar vikur hef ég, líkt og margir aðrir fylgst með hinum hreint út sagt ótrúlegu atburðum í New Orleans í kjölfar fellibyljanna Katrínu og Rítu(frekar lýsandi fyrir okkar samfélag að þessum náttúrufyrirbærum séu gefin kvenmannsnöfn) með vaxandi hryllingi og forundran yfir því sem að virðist vera algert máttleysi voldugustu þjóðar heims til að bregðast við.

Fjölmiðlar á íslandi hafa samt flestir ekki kafað djúpt ofan í málin og reynt að komast að því hvað liggur hér að baki. Getur það virkilega verið að ríkisstjórn BNA hafi einfaldlega ekki haft magn til þess að bjarga fólki úr sökkvandi borg í heila þrjá daga? Er voldugasta stórveldi heims risi á brauðfótum?

Já og nei. BNA hafði alla burði til að vernda þegna sína. En meiri áhersla var lögð á að vernda það sem er að mati ráðamanna mun mikilvægara. Eignaréttinn.

Á hinni mjög svo vönduðu heimasíðu From The Wilderness var að finna afar fróðlega grein sem lýsir viðbrögðum yfirvaldsins við þeirri mannlegu eymd sem helltist yfir íbúa New Orleans. Heitir hún því afar ósmekklega nafni "Get off the fucking freeway!!".

Hún er skrifuð af Larry Bradshaw og Lorrie Beth Slonsky sem að voru í New Orleans á fagráðstefnu sjúkraliða. Urðu þau vitni af hinni úrkynjuðu og grimmúðlegu forgangsröðun lögreglu og stjórnvalda í borginni á þeim þremur dögum eftir fellibylinn þegar almenningur var látinn sigla sinn sjó og spjara sig sjálfur.

Two days after Hurricane Katrina struck New Orleans, the Walgreen’s store at the corner of Royal and Iberville streets remained locked. The dairy display case was clearly visible through the widows. It was now 48 hours without electricity, running water, plumbing. The milk, yogurt, and cheeses were beginning to spoil in the 90-degree heat. The owners and managers had locked up the food, water, pampers, and prescriptions and fled the City.

Outside Walgreen’s windows, residents and tourists grew increasingly thirsty and hungry.

The much-promised federal, state and local aid never materialized and the windows at Walgreen’s gave way to the looters. There was an alternative. The cops could have broken one small window and distributed the nuts, fruit juices, and bottle water in an organized and systematic manner. But they did not. Instead they spent hours playing cat and mouse, temporarily chasing away the looters.

Allt frá fyrsta degi var það deginum ljósara í Franska Hverfinu að lögreglan var ekki þarna til að hjálpa fólki sem að var að deyja úr matar og lyfjaskorti, vosbúð og volæði. Nei. Þeir voru þarna til að passa upp á að enginn stæli neinu. Ekki einu sinni mat og nauðsynjavörum sem að voru hvort eð er að skemmast í rafmagnsleysinu og hitanum. Betra var að láta mjólkina súrna heldur en að sjá á eftir henni ofan í kokið á einhverjum sem ekki borgaði fyrir hana.

Hopurinn sem að Bradshaw og Slonsky voru hluti af fór sístækkandi, og væringar fóru í gang yfir þeim litlu nauðsynjum sem til voru. Eftir langa mæðu og þras fyrir utan lögreglustöðina var þeim sagt að ganga upp á Ponchantrain-hraðbrautina að New Orleans brúnni þar sem rútur myndu bíða eftir þeim. Eftir 4 daga af engri hjálp þrátt fyrir fögur fyrirheit og yfirlýsingar í fjölmiðlum að allt væri að gerast í borginni þá var hópurinn fremur skeptískur á að þetta væri satt. Lögreglustórinn sór og sárt við lagði að rúturnar væru þarna. Hersingin lagði af stað og dró fljótt að sér tugi og hundruði manna sem voru fastir í borginni, aldraða í göngugrindum, einstæðar mæður með eitt eða fleiri barn í eftirdragi, fatlaða í hjólastólum og annað undirmálsfólk sem ekki hafði haft efni á því að aka eða kaupa sér far úr borginni áður en veðrið skall á.

Þegar upp á hraðbrautina var komið taldi hersingin nokkur hundru manns. En þegar hún nálgaðist brúna sem að skildi New Orleans borg frá Gretna-sýslu mættu þau línu af lögreglumönnum þungvopnuðum. Áður en hópurinn gat svo mikið sem yrt á þá skutu þeir viðvörunarskotm upp í loftið og tilkynntu þeim að það væru engar rútur og enginn færi yfir brúna fótgangandi. Opinbera ástæðan var slysahætta á hraðbrautinni, en það var eins fáránlegt og hugsast gat þar sem nánast engin umferð var á henni. Þegar lögreglunni var bent á þetta sögðu þeir blákalt að West Bank bæjarfélagið myndi ekki verða að New Orleans og þeir vildu engin Superdome-krísur í sinni sýslu. Það var augljóst hvað þetta þýddi:

Ef að þú varst svartur og fátækur þá gast þú ekki yfirgefið borgina nema þú hefðir ökutæki. Skeytingarleysið algert.

Svipt allri von um að komast úr borginni og yfirgefin af yfirvöldum tók þetta fólk sig saman og hörfaði undir vegabrú þar sem örlítið skjól var að finna. Og þá loks fóru hlutirnir að gerast:

All day long, we saw other families, individuals and groups make the same trip up the incline in an attempt to cross the bridge, only to be turned away. Some chased away with gunfire, others simply told no, others to be verbally berated and humiliated. Thousands of New Orleaners were prevented and prohibited from self-evacuating the City on foot. Meanwhile, the only two City shelters sank further into squalor and disrepair. The only way across the bridge was by vehicle. We saw workers stealing trucks, buses, moving vans, semi-trucks and any car that could be hotwired. All were packed with people trying to escape the misery New Orleans had become.

Our little encampment began to blossom. Someone stole a water delivery truck and brought it up to us. Let’s hear it for looting! A mile or so down the freeway, an army truck lost a couple of pallets of C-rations on a tight turn. We ferried the food back to our camp in shopping carts. Now secure with the two necessities, food and water; cooperation, community, and creativity flowered. We organized a clean up and hung garbage bags from the rebar poles. We made beds from wood pallets and cardboard. We designated a storm drain as the bathroom and the kids built an elaborate enclosure for privacy out of plastic, broken umbrellas, and other scraps. We even organized a food recycling system where individual could swap out parts of C-rations (applesauce for babies and candies for kids!).

En það var óásættanlegt. Fólk mátti ekki bjarga sér sjálft, sérstaklega ekki í samfélagi við aðra. Öllum að óvörum gerði lögreglan árás á neyðarbúðirnar og splundraði hópnum, hræddir við að múgæsing myndaðist. Fólki var bannað að halda saman í meira en tuttugu manna hópum og öryggið sem myndast hafði hvarf. Fólk var neytt til að berjast fyrir lífi sínu eitt og sér í borg þar sem að fíklar sturlaðir af fráhvarfseinkennum og glæpaklíkur vopnaðar vélbyssum og hríðskotarifflum gerðu sitt besta til að viðhalda stjórnleysinu og stela öllu steini léttara.

Hvernig í ósköpunum getur annað eins brjálæði átt sér stað í þróaðasta samfélagi heims? Það er von að menn spyrji. En í raun er svarið einfalt - eignarrétturinn er ofar mannréttinum. Réttur búðareiganda til að loka sjoppunni, hverfa á braut og snúa aftur að lager sínum ósnertum, sama hversu margir láta lífið sem afleiðing af því er hornsteinn vestræns samfélags. Ef að lögreglan hefði útbýtt matvörunum til þeirra sem þurftu á þeim að halda hefðu yfirvöld verið bótaskyld gagnvart búðareigandanum. Og sú hugmynd að það megi taka hluti ófrjálsri hendi(þetta orðalag eitt og sér fær mig til að gnísta tönnum) til að lifa af er ekki eitthvað sem að forkólfar vestræns samfélags vilja leyfa að skjóta rótum. Ekki einu sinni í New Orleans.

Annað sem þessi frásögn sýnir í skýru ljósi er andúð yfirvalda á sjálfsbjargarhæfileikum manna. Þegar öll trú á yfirvöld var horfin tók fólk höndum saman og kom sér í skjól, útvegaði sér mat, vann þá vinnu sem að þurfti að vinna,allir tóku þátt eftir getu og hæfileikum - algerlega án þess að nokkur slægi eign sinni á nokkurn skapaðan hlut eða heimtaði laun fyrir vinnu sína. Í örskamma stund mynduðu nokkur hundruð manns anarkískt samfélag á hraðbraut í bandaríkjunum. Vestræn "siðmenning" ristir ekki djúpt, og undir okkar daglega yfirborði blundar hin sanna manneskja, hjálpsöm, dugleg, hörð af sér og fyrst og fremst félagsvera. Ekki launþegi, atvinnurekandi, þurfalingur, svartur, hvítur, menntaður, ómenntaður heldur allt þetta og meira til.

Þetta náttúrulega mátti ekki viðgangast. Sú jákvæða tilfinning að geta bjargað sér án andlitslausra yfirvalda gæti skotið rótum í brjósti íbúanna og fylgt þeim til æviloka. Eins og allar aðrar tilraunir til kommúnulífs varð að tvístra hópnum, gera samfélagið að einstaklingum, hræddum, svöngum, svínbeygðum einstaklingum sem áttu sér enga von aðra en stjórnvöld, lögregluna og aðrar stofnanir. Því það er í lagi að treysta stofnunum. Ekki einstaklingum.

Allt hverfur þetta aftur til eignaréttarins. Samfélag sem deilir öllu sínu eftir getu og þörfum hefur nákvæmlega enga þörf fyrir eignarrétt, nema kannski tímabundinn eignarrétt yfir nánustu hlutum s.s fatnaði. Og án eignarréttar, án valdasambanda sem hólfa einstaklinga niður í verkamenn, atvinnurekendur og fleiri skilgreiningar sem ekki á neinn hátt lýsa því hver við erum í raun og veru.....tja, þá er engin leið til þess að verða ríkur. Öll okkar valdastétt myndi verða afhjúpuð fyrir það sem hún er í raun og veru - fólk alveg eins og við.

Í hinu mjög svo mistæka gamla testamentinu er fræg frásögnin af athæfi guðs útvöldu þjóðar á meðan Móses skaust upp á fjall til að pikka upp boðorðin tíu. Þeir steyptu allt sitt gull í skurðgoð í kálfslíki sem þeir svo tilbáðu, sannfærðir um að Jahve hefði yfirgefið þá. Trylltir af gullæði sukku Ísraelsmenn á kaf í úrkynjaða hegðun spillinga, synda og grimmdar. Þegar Móses snéri aftur gerði hann það sitt fyrsta verk að brjóta þennan kálf mélinu smærra.

Ég held að það sé kominn tími til að endurtaka þann verknað.

Mitt fyrsta blogg

Jæja, þá er þetta loksins komið upp....bloggið mitt fyrir Ísleskutímann.

Það er fremur hlálegt að ég, einn mesti andbloggsinnaði maður í sögu íslenska lýðveldisins sé skikkaður til að starta einni slíkri af menntastofnuninni sem að ég er nýskriðinn inn í.

Allt frá því að þetta blessaða bloggæði kútveltist yfir okkur íslendinga eins og húlahringur á sterum þá hefur fjöldi vina og vandamanna hvatt mig til að lesa bloggin sín. Ég hef alltaf farið undan á flæmingi og lofað ýmsu lengst upp í ermina á mér og svo svikið allt saman. Staðreyndin er sú að það er ekkert skemmtilegt að horfast í augu við það að meirihluti vina þinna lifir afar óspennandi lífi. Þegar ég fer á netið er það yfirleitt til að nálgast upplýsingar sem að auðga eða bæta einhverju við mitt líf - hver á sér sinn hversdagsleika og að mínu mati er það alger óþarfi að eyða þeim litlu frístundum sem að maður fær í að lesa um hversdagsleika annarra.

Þessvegna hef ég tekið þá ákvörðun að fyrst að ég þarf að skrifa hér þá muni ég eftir fremsta megni að hafa þetta áhugavert. Fyrsta skrefið í þá átt er að skrifa eins lítið um sjálfan mig eins og kostur er. Ég er ekki spennandi manneskja. Fyrst það er komið á hreint þá getum við vonandi átt ágætis stundir hér saman. Blogg þetta verður meira í ætt við greinasafn heldur en "í morgun fékk ég mér léttmjólk með kornflexinu en ekki undanrennu".

Hvernig greinar? Svona nokkurnvegin það sem að mér dettur í hug en samfélagsmál, siðferði, lögleiðing fíkniefna og fleira er það sem bærist innra með mér þessa dagana.

Hafið það gott og kíkið hér inn annað slagið. Ég nenni ekki að skrifa meira í bili, það er kominn tími á smók og ég er farinn út í dyr að norpa í norðangarranum.

Einar Á Friðgeirsson.